średniowiecznym, nowożytnym i współczesnym
Kamień Śląski
18 - 20 X 2006
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
podporządkowane władzy biskupów i włączone w ramy Kościoła, stało się jedną z jego najważniejszych
części składowych, mimo że mnisi długo jeszcze w większości pozostali laikami. Pierwszoplanowe
znaczenie utrzymali zakonnicy do dziś w Kościołach Wschodnich, jednakże na Zachodzie stopniowo, od
XI w., musieli oddać palmę pierwszeństwa duchowieństwu diecezjalnemu. Wrogość reformacji sprawiła,
że zabrakło ich w Kościołach protestanckich. Ruch zakonny pozostał jednak niesłychanie istotnym i
żywotnym składnikiem Kościoła katolickiego.
Na potrzeby tej konferencji proponujemy zdefiniowanie pojęć „klasztor” i „Kościół” w sensie ludzi i
organizacji. Chcemy bowiem w jej trakcie zająć się problemem miejsca życia zakonnego w Kościele, a
nie w Chrześcijaństwie. Takim problemom, jak liturgia, duchowość, duszpasterstwo czy działalność
misyjna, poświecone będą oddzielne spotkania.
Jakie było miejsce zakonników i klasztorów w strukturze organizacyjnej Kościoła? Jakie były ich relacje
ze Stolicą Apostolską i różnymi szczeblami organizacji kościelnej? W jakim stopniu współtworzyli
organizację Kościoła? Jaką rolę papiestwo, biskupi i duchowieństwo diecezjalne odgrywało w
funkcjonowaniu klasztorów oraz rozwoju i ewolucji życia zakonnego? Rysujący się kwestionariusz
badawczy jest niezwykle obszerny i ciekawy. Spróbujmy zestawić główne pytania badawcze:
1. Teoria: miejsce duchowieństwa diecezjalnego i władz Kościoła w zakonnych aktach normatywnych
oraz miejsce życia zakonnego w prawodawstwie kościelnym i prawie kanonicznym.
2. Wpływ zakonników na powszechne i partykularne prawodawstwo kościelne (udział w soborach i
synodach, wkład prawa wewnątrzzakonnego).
3. Papieże a klasztory i życie zakonne.
3. Biskupi a klasztory i życie zakonne.
4. Egzempcja; pozycja klasztorów oraz zakonów egempcjonowanych.
5. Wizytacje diecezjalne w klasztorach.
6. Powstawanie i funkcjonowanie zgromadzeń zakonnych na prawach diecezjalnych.
7. Zakonnicy w strukturach władzy Kościoła (np. zakonnik biskupem, legatem, kardynałem, papieżem).
8. Miejsce i rola zakonników w funkcjonowaniu parafii (w tym parafie zakonne) i diecezji.
9. Duchowni diecezjalni w klasztorach (profesi, rezydenci etc.).
10. Biskupi i duchowni diecezjalni a klasztory żeńskie.
11.Mnisi i mniszki w Kościele unickim.
12. Czerńcy i czerńce w Kościele prawosławnym.
Mamy świadomość, że konferencja nie doprowadzi do odpowiedzi na wszystkie pytania i wątpliwości.
Jednakże już samo ich sformułowanie i próba przedyskutowania w – mamy nadzieję – szerokim gronie
specjalistów z różnorodnych dziedzin historycznych i nauk pokrewnych historii, będzie miało istotne
znaczenie dla przyszłych badań, przybliżając tak potrzebne zrozumienie fenomenu życia zakonnego i jego
miejsca w dawnych społeczeństwach.